Paski płacowe - informacja dla pracownika

Pasek płacowy to dokument, którego przedstawienie pracownikowi nie jest prawnie wymagane. Kodeks Pracy nie określa bowiem formy, w jakiej pracownik powinien być poinformowany o sposobie obliczania wynagrodzenia netto.

Artykuł 85 §5 Kodeksu Pracy mówi jedynie o konieczności udostępnienia dokumentacji, na podstawie której zostało obliczone wynagrodzenie. Dokumenty te udostępnia się jednak na wyraźne żądanie pracownika.

Tymczasem wiele zakładów pracy wprowadza w regulaminach wewnętrznych zapis mówiący o tym, że pracownik co miesiąc będzie otrzymywał pasek wynagrodzeń. Dzieje się tak głównie ze względów praktycznych. Przede wszystkim pracownik otrzymuje jasną i klarowną informację dotyczącą tego, w jaki sposób zostało obliczone jego wynagrodzenie. Pozwala to uniknąć niedomówień dotyczących sposobu obliczania wynagrodzenia i tego, dlaczego pracownik otrzymał na konto określoną kwotę zamiast innej, oczekiwanej. Co więcej, pracownicy otrzymujący comiesięczne paski płacowe rzadziej proszę o inne dokumenty, na podstawie których obliczane jest wynagrodzenie.

Pasek wynagrodzeń - podstawowe odliczenia

Informacje na pasku płacowym przypominają nieco wyliczankę: od pensji brutto odejmuje się poszczególne elementy, dochodząc do wynagrodzenia w postaci kwoty, którą pracownik otrzyma na konto.

Głównym elementem obowiązkowym, który zawsze jest potrącany od wynagrodzenia zasadniczego, są składki ZUS. Na pasku powinna znaleźć się informacja o wartości składki emerytalnej, rentowej, chorobowej oraz zdrowotnej.

Zazwyczaj nie podaje się jednej, zbiorowej składki, a w podziale. Osobno wykazywane są składki ZUS, które obowiązany jest zapłacić pracodawca. Jest to dodatkowa, ważna informacja dla pracownika. Wbrew pozorom zwykle nie zdaje sobie on sprawy z tego, jakie koszty uboczne w postaci zobowiązań wobec ZUS ponosi pracodawca zatrudniający pracowników. Pracownik zobowiązany jest do zapłaty podatku dochodowego, którego wysokość również widnieje na pasku. Stawka jest bardzo istotna w przypadku osób przekraczających pierwszy próg podatkowy. 

Pasek płacowy - obliczenia fakultatywne

Na pasku wynagrodzeń muszą znaleźć się wszystkie elementy, które wpływają na wysokość pensji netto. Dlatego też należy na nim umieścić kwoty dodatkowe, takie jak premie czy wynagrodzenie za przepracowane godziny nadliczbowe oraz wszystkie inne elementy podlegające oskładkowaniu i opodatkowaniu bądź z tego obowiązku zwolnione.

Zwolnieniu podlegają na przykład ekwiwalenty za pranie czy użytkowanie własnego sprzętu. Na pasku muszą znaleźć się także elementy obniżające wynagrodzenie. Należą do nich wypłacony zasiłek chorobowy czy różnego typu potrącenia. Do owych potrąceń zaliczyć można zobowiązania pożyczkowe wobec firmy, nadpłacone wynagrodzenie w poprzednich miesiącach czy straty powstałe z winy pracownika i przez niego potwierdzone w sposób pisemny.

Na pasku znajdują się również zajęcia komornicze przekazane do pracodawcy. Pod względem wyliczeń fakultatywnych każdy pasek wynagrodzeń będzie się nieco różnił, jednak owych elementów nie może na nim zabraknąć, jeśli pomniejszamy bądź powiększamy o nie wynagrodzenie zasadnicze.