„Biorąc pod uwagę to, że aktualnie mamy przed sobą niemal gotowy produkt, który bez wątpienia będzie ulegał jednak w najbliższych latach dalszym udoskonaleniom, AI z pewnością wpłynie również na usługi outsourcingu kadrowo-płacowego. Tak naprawdę to już teraz korzysta się z tych rozwiązań, m.in. w postaci automatycznych asystentów w procesach rekrutacji i doboru pracowników” – przyznaje Wojciech, zapytany o to, czy jego zdaniem sztuczna inteligencja będzie oddziaływać także na rynek usług kadrowych i płacowych. Dodaje jednak, że w najbliższym czasie jej mechanizmy mogą sprawdzić się jedynie przy bardzo powtarzalnych, standardowych operacjach, nadających się do opisania algorytmem, takich jak przygotowywanie umów, informacji, zaświadczeń itp.

„Nie wolno zapominać, że kadry, a zwłaszcza płace, wymagają bardzo indywidualnego podejścia i zastosowania odpowiedniej interpretacji ogromnej ilości przepisów (które są przy tym poddawane częstym zmianom). Tworzenie tak skomplikowanych algorytmów na każdą możliwą okoliczność wydaje mi się w tym momencie za bardzo pracochłonne i przez to niezwykle kosztowne” – wyjaśnia  Wojciech Kulig prezes payroll360.

Czy uważasz, że sztuczna inteligencja stanowi zagrożenie dla tradycyjnych usług outsourcingowych?

Outsourcing to w przeważającej mierze usługi specjalistyczne, a takie będą nadal wymagały wykorzystywania kompetencji żywego człowieka. Nie wyklucza to oczywiście tego, że już wkrótce, na pewnych obszarach, może być on wspierany AI. Ze względu jednak na złożoność wszystkich procesów realizowanych w ramach usług kadrowo-płacowych i obszerne, często nowelizowane ustawodawstwo, czynnik ludzki jest w tym sektorze nieoceniony.

Weźmy za przykład, chociażby proces rekrutacji nowych pracowników. Wiem, że w działach HR (mam tu na myśli ogół działów HR), specjaliści odpowiedzialni za rekrutację czasami decydują się na przyjęcie do pracy osób, które nie do końca wpisują się w schemat oczekiwań pracodawcy, a więc takich, których CV nie jest w 100% idealne. W takich przypadkach dają oni jednak dojść do głosu swojej intuicji, podpierając się również bogatym doświadczeniem i całokształtem sytuacji. W praktyce bardzo często okazuje się później, że na pierwszy rzut oka przeciętny na piśmie kandydat, zostaje świetnym i wartościowym dla firmy pracownikiem.

Teraz warto zadać sobie pytanie, czy gdyby za rekrutację odpowiadała wyłącznie sztuczna inteligencja, „przepuściłaby” taką osobę? Oczywiście zdaję sobie sprawę, że jest to przykład trochę skrajny, jednak zmierzam do tego, że określone obszary, poza samą wiedzą, którą można nabyć, wymagają również zaangażowania pewnych cech, zachowań ludzkich.

Czy sztuczna inteligencja może przyczynić się do zwiększenia efektywności procesów kadrowo-płacowych? Jakie dostrzegasz w tym korzyści?

Zdecydowanie tak. Głównie w zakresie powtarzalnych, masowych operacji oraz jako asystent specjalisty, który będzie mógł udzielać informacji pracownikom i odpowiadać na mniej skomplikowane pytania. Może mieć to postać Pulpitu Pracownika w postaci Asystenta AI. To jeden z tych obszarów, na tę chwilę najbardziej podatnych na automatyzację przez sztuczną inteligencję. Nie jest to zresztą wcale rozwiązanie nowe, ponieważ na takiej zasadzie działają już dzisiaj boty czatowe stosowane przez wiele większych przedsiębiorstw.

W naszej firmie postrzegamy to przez pryzmat korzyści, głównie w postaci oszczędności czasu na prostych, powtarzalnych operacjach, a przez to i zwiększenie efektywności innych ze świadczonych usług. Przekłada się to w rezultacie również na bezpośrednie zyski dla naszych klientów. Umiejętne wdrożenie i stosowanie AI może zwiększyć ich poziom zadowolenia, satysfakcji z obsługi kadrowo-płacowej, jeśli dzięki temu pewne, podstawowe czynności, będzie można wykonać sprawniej i przy niższym nakładzie kosztów.

Czy w takim razie Twoja firma podjęła jakieś kroki, aby przygotować się na ewolucję sztucznej inteligencji?

Tak, w payroll360 staramy się na bieżąco i w sposób czynny monitorować zachodzące na tym obszarze zmiany, które, co pokazały ostatnie miesiące, następują w tym zakresie niezwykle szybko. Wychodzimy jednak z założenia, że są one obecnie czymś nieuniknionym. Skupiamy się dlatego na tym, aby stopniowo, jak najlepiej, wykorzystać dostępne możliwości do realizacji własnych celów, cały czas mając na względzie dobro naszych pracowników i klientów.

Odpowiadając jednak na pytanie – jednym z przejawów naszego przygotowywania się na rewolucję AI jest usługa e-teczki, wykorzystująca autorskie, samouczące się oprogramowanie, służące do rozpoznawania skanowanych akt osobowych.

Czy dostrzegasz również jakieś możliwości dla małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie wykorzystania sztucznej inteligencji w outsourcingu kadr i płac?

Przede wszystkim szybszy dostęp do informacji z poziomu użytkownika, na przykład samokonfigurowalne raporty, zestawienia, korzystanie z automatycznych asystentów 24/7.

Jakie są największe wyzwania i przeszkody związane z zastosowaniem sztucznej inteligencji w outsourcingu kadr i płac?

Jak wspominałem już wcześniej, usługi outsourcingu kadrowo-płacowego poza elementami powtarzalnymi, mechanicznymi, na bardzo wielu obszarach wymagają także indywidualnego podejścia. Różne są sytuacje klientów, ich problemy. Do tego dochodzą złożone mechanizmy prawne, których zastosowanie zależy od konkretnego przypadku. Uważam dlatego, że jednym z największych wyzwań związanych ze swobodnym wprowadzeniem AI na ten rynek, jest stworzenie algorytmów, które byłyby w stanie opisać właśnie te skomplikowane procedury regulujące obszar kadrowo-płacowy w firmach i jednocześnie dostosowywać się do częstych zmian w prawie.

Czy widzisz już teraz potencjalne zagrożenia związane z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w branży outsourcingu kadr i płac?

Tutaj wszystko koncentruje się tak naprawdę w głównej mierze na regulacjach prawnych, jakim podlega obsługa kadr i płac. W praktyce ich zastosowanie bardzo często nie ogranicza się tylko do odwzorowania ich 1:1. Nie jest to czynność automatyczna, a wymagająca indywidualnego podejścia i dobrego zrozumienia. Nierzadko wiąże się to dlatego z koniecznością posiłkowania się dodatkowymi komentarzami, czy orzecznictwem. Jeśli miałbym więc wskazać zagrożenia, jakie dostrzegam na ten moment, z pewnością byłoby to opieranie się na jednej interpretacji danego przepisu, bez szerszego kontekstu sprawy. W dalszej perspektywie niebezpieczne może być także zastąpienie specjalistów algorytmami, które nie będą w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi, lub udzielą odpowiedzi złej, której nie będzie miał kto zweryfikować.

Jak sztuczna inteligencja może wpływać na bezpieczeństwo danych w branży outsourcingu?

Już na wstępie warto zaznaczyć, że bezpieczeństwo danych to jedna z najważniejszych kwestii związanych z usługą outsourcingu kadr i płac. Podstawowym i jednym z pierwszych pytań niemal wszystkich naszych klientów, jest to, w jaki sposób będziemy dbać o informacje, do których uzyskamy dostęp. Jakie gwarancje im dajemy?

W moim odczuciu, przy prawidłowo wprowadzonych procedurach, AI może wpływać raczej pozytywnie na bezpieczeństwo danych w branży outsourcingu. Wyeliminuje błąd ludzki związany z roztargnieniem, zaniedbaniem, skutkiem czego może być nieumyślne ujawnienie danych.

A co z etyką biznesową – czy sztuczna inteligencja może mieć wpływ na zasady obowiązujące w branży outsourcingu kadr i płac?

Tak, czego przykładem może być sytuacja, gdy AI będzie stosowana bez odpowiedniego nadzoru i wprowadzi człowieka w błąd, udzielając mu m.in. błędnej informacji, co narazi go w efekcie na negatywne konsekwencje, w tym konsekwencje prawne. Etyka biznesowa, na którą składają się relacje pomiędzy firmą a jej pracownikami, klientami, partnerami handlowymi, a nawet konkurencją, jest silnie kształtowana przez ludzkie zachowania. Im więcej kompetencji zostanie przyznanych sztucznej inteligencji, tym też zachodzi większe ryzyko wystąpienia trudności w egzekwowaniu ustalonych norm i reguł.

Pozostaje jeszcze jeden wątek – konkurencji. Czy AI oddziałuje na konkurencję w branży outsourcingu kadr i płac?

Z pewnością. Zważając na to, że od kilku miesięcy sztuczna inteligencja jest jednym z tematów, który nie schodzi z ust ekspertów i przedsiębiorców na całym świecie, należy spodziewać się tego, że wraz z jej dalszym rozwojem, popularnością i dostępnością, każdy będzie dążył do optymalizacji jak największej liczby procesów kadrowo-płacowych z użyciem AI. Mimo wielu obaw, wątpliwości, czy uczucia niepokoju lub strachu, które są reakcjami w pełni naturalnymi i zrozumiałymi, powinniśmy zacząć jednak poważnie zastanawiać się również nad tym, jak wykorzystać dostępne dziś rozwiązania w swoim biznesie i czerpać z nich jak najwięcej korzyści. Nic nie wskazuje bowiem na to, aby prace nad AI miały zwolnić, czy też zostać całkowicie wstrzymane.

Jakie są Twoje przewidywania dotyczące zastosowania sztucznej inteligencji w branży outsourcingu kadr i płac?

Implementacja AI wiąże się ze znacznymi nakładami finansowymi. W najbliższym czasie należy dlatego spodziewać się, że z rozwiązania tego na szeroką skalę zaczną korzystać głównie najwięksi gracze na rynku, a więc duże firmy obsługujące korporacje i przy okazji dysponujące odpowiednimi na ten cel budżetami. W mniejszych firmach sztuczna inteligencja będzie natomiast stanowić, przynajmniej na razie, uzupełnienie specjalistycznych rozwiązań, a nie substytut.

Rozmawiał Grzegorz Podlasek, specjalista do spraw marketingu internetowego i ZZL.

Poznaj usługi outsourcingowe w payroll360!